مال شبهه ناک
آیت الله العظمی بهجت(ره)
سيّد بحرالعلوم ـ رحمه اللّه ـ با آن همه بركات، از لحاظ سنّ كمتر از شيخ انصارى ـ رحمه اللّه ـ عمر كرده است! و شهيد اول ـ رحمه اللّه ـ چه قدر كتاب هاى نافع و قوى و متين دارد. توفيق در تحصيل چيز ديگر است، توفيق به كثرت اشتغال نيست.

خيلى خطرناك است كه ندانيم قُدما چه راهى را مى رفتند! دليل عقب ماندگى ما آن است كه اموال شبهه ناك مصرف مى كنيم، و مال شبهه ناك، ايجاد ترديد و شبهه مى كند، و به قدر ضرورت و نان خالى اكتفا نمى كنيم.

اين ها است كه در تحصيل ايمان و يقين و توفيق در تحصيل و آثار و بركات آن اثر دارد.
لذا بعضى از علما خودشان در خانه نان تهيه مى كردند، تا از جهت طهارت و حليّت آن مطمئن باشند. تصرّف در مالى كه صاحب آن راضى نيست و مصرف كردن آن، در علميّات و عملّيات ما اثر مى گذارد.
ناصرالدّين شاه به مرحوم كَنى(1) خيلى احترام مى گذاشت، لذا او را از پرداخت ماليات معاف كرده بود. ولى مرحوم كَنى به او گفت: خواهش مى كنم دستور دهيد از املاك ما هم ماليات بگيرند! و مقصودش اين بود كه از هر جا كم كنند، به ديگران مى افزايند، و ازما كه ماليات نمى گيرند، به جاى آن از ديگران بيشتر مى گيرند.

علماى ما، در مصرف قناعت مى كردند، و به ديگران رسيدگى مى كردند! اما ما راهى را رفتيم و مى رويم كه نه به خودمان پرداختيم، و نه به ديگران رسيدگى كرديم؛ بلكه در اثر قناعت نكردن و غَوْر در ماديّات و تجمّلات زندگى هميشه مقروض هستيم. قرض در حقيقت مغلول كردن(2) نقدى است. خدا مى داند كه انسان چه قدر بايد تلاش كند و از كجا بياورد، تا قرضش را ادا نمايد.

1. عالم بزرگ، ملاّعلى تهرانى كنى (1220 ـ 1306).
2. در زنجير و بند كردن خود
????????????????????
???? اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم ????